Θωμάς Καραγιάννης
Αιρετός ΚΥΣΠΕ
1. ΚΑΝΟΝΙΚΕΣ ΑΔΕΙΕΣ Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, σύμφωνα με την παρ. 8, του άρθρου 20, του Π.Δ. 410/1988-ΦΕΚ 191 Α /30-8-1988 και την αρ. 44/1990 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους δικαιούνται κανονική άδεια απουσίας με αποδοχές για επτά (7) το πολύ εργάσιμες ημέρες εντός του χρόνου συμβάσεως για λόγους εξαιρετικής ανάγκης.
2. ΆΔΕΙΕΣ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΩΝ
α. Σύμφωνα με άρθρο 10 της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) των ετών 2000 και 2001, οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί έχουν δικαίωμα απουσίας με αποδοχές πέντε (5) ημερών σε περίπτωση γάμου. Η άδεια αυτή χορηγείται αμέσως πριν ή μετά την τέλεση του γάμου και όχι άλλη χρονική περίοδο εντός του χρόνου συμβάσεως.
β. Σύμφωνα με άρθρο 9 της ΕΓΣΣΕ των ετών 2002 και 2003, οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί έχουν δικαίωμα απουσίας με αποδοχές δύο (2) ημερών σε περίπτωση θανάτου συζύγου, τέκνων, γονέων και αδελφών.
γ. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί δικαιούνται ειδική άδεια με αποδοχές μιας (1) έως τριών (3) ημερών, κατά περίπτωση, για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο που εκδίδεται κάθε φορά από το ΥΠΕΣΣΔΑ πριν από τη διενέργεια εκλογών. Άδεια επίσης δικαιούνται και για τη συμμετοχή σε δίκη ενώπιον οποιουδήποτε δικαστηρίου (άρθρα 657 και 658 του Αστικού Κώδικα).
δ. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, που πάσχουν ή έχουν τέκνο που πάσχει από νόσημα, που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση, δικαιούνται έως είκοσι δύο (22) εργάσιμες ημέρες επιπλέον της κανονικής άδειας των επτά (7) ημερών, από τις οποίες οι έντεκα (11) με αποδοχές και οι έντεκα (11) χωρίς αποδοχές. Το νόσημα θα πιστοποιείται με γνωμάτευση της πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, με την οποία θα αποδεικνύεται αιτιολογημένα ότι η πάθηση, από την οποία πάσχουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί ή κάποιο τέκνο τους, χρήζει τακτικών μεταγγίσεων αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρσης σε δημόσιο ή ιδιωτικό νοσηλευτικό ίδρυμα.
ε. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, σύμφωνα με την αρ. ΔΙΔΑΔ/Φ. 53/214/16897, 20784/16-11-1994, δικαιούνται άδεια αιμοδοσίας ως εξής: μία (1) ημέρα, την ημέρα της αιμοδοσίας, εφόσον δώσουν αίμα για ασθενή του συγγενικού τους περιβάλλοντος· μία (1) επιπλέον ημέρα, πέραν της ημέρας αιμοδοσίας, εφόσον προσέρχονται από δική τους και μόνο πρωτοβουλία σε κέντρο αιμοδοσίας· δύο (2) επιπλέον ημέρες, εφόσον ανταποκρίνονται σε πρόσκληση υπηρεσίας αιμοδοσίας για κάλυψη έκτακτης ανάγκης. Η άδεια αιμοδοσίας δίνεται σε συνεννόηση με την υπηρεσία του αναπληρωτή εκπαιδευτικού, ανάλογα με τις υπηρεσιακές ανάγκες.
3. ΆΔΕΙΕΣ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ
α. Για τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς δεν προβλέπεται άδεια χωρίς αποδοχές, παρά μόνο η οριζόμενη στο άρθρο 24, παρ. 3 του Π. Δ. 410/1988. Συγκεκριμένα, ο ένας εκ των δύο συζύγων εκπαιδευτικός αναπληρωτής, όταν ο άλλος υπηρετεί στο εξωτερικό, έχει δικαίωμα να ζητήσει ειδική άδεια χωρίς αποδοχές, διάρκειας τριών (3) διδακτικών ετών κατ' ανώτατο όριο, με σκοπό τη συγκατοίκηση. Η άδεια παρέχεται με απόφαση του αρμόδιου Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης ύστερα από γνώμη του οικείου υπηρεσιακού συμβουλίου. Η άδεια αυτή χορηγείται επίσης και όταν ο/η σύζυγος υπηρετεί προσωρινά στο εξωτερικό σε διεθνείς οργανισμούς. Για τη χορήγηση της άδειας λαμβάνονται υπόψη και οι υπηρεσιακές ανάγκες.
β. Η διάταξη του Κεφ. Ε', του άρθρου 16 του Ν. 1566/1985 δεν εφαρμόζεται στους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, παρά μόνο στους μονίμους εκπαιδευτικούς.
4. ΆΔΕΙΕΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ
α. Στις αναπληρώτριες εκπαιδευτικούς, οι οποίες κυοφορούν, χορηγείται άδεια μητρότητας δεκαεπτά (17) εβδομάδες, δηλαδή 119 ημερολογιακές ημέρες. Από αυτές οι οκτώ εβδομάδες (= άδεια κύησης) χορηγούνται πριν από την πιθανή ημερομηνία τοκετού και οι υπόλοιπες εννέα (9) εβδομάδες (= άδεια λοχείας) μετά τον τοκετό. Η χορήγηση της άδειας μητρότητας είναι υποχρεωτική.
β. Όταν ο τοκετός πραγματοποιείται σε χρόνο μεταγενέστερο από αυτόν που αρχικά είχε πιθανολογηθεί από το θεράποντα ιατρό του ασφαλιστικού τους φορέα η άδεια κύησης παρατείνεται μέχρι την πραγματική ημερομηνία τοκετού, χωρίς η παράταση αυτή να συνεπάγεται αντίστοιχη μείωση του χρόνου της άδειας μητρότητας, η οποία ειδικά στην περίπτωση αυτή υπερβαίνει τις δεκαεπτά (17) εβδομάδες. Όταν ο τοκετός πραγματοποιηθεί σε χρόνο προγενέστερο από την πιθανολογούμενη ημερομηνία τοκετού, το υπόλοιπο της άδειας κύησης χορηγείται μετά τον τοκετό υποχρεωτικά, ώστε να εξασφαλίζεται ο χρόνος της συνολικής άδειας των δεκαεπτά (17) εβδομάδων (άρθρο 11 του Ν. 2874/2000-ΦΕΚ286Α/29-12-2000).
γ. Η αναπληρώτρια εκπαιδευτικός δικαιούται την άδεια μητρότητας και στην περίπτωση που γέννησε πρόωρα και το νεογνό γεννήθηκε νεκρό ή απεβίωσε μετά τον τοκετό (σχετ. έγγρ. ΔΙΠΙΔΔ/Δ4/49/22889/19-11-2004 του ΥΠΕΣΣΔΑ).
δ. Σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν. 1483/ΦΕΚ 153Α'/8-10-1984 και το άρθρο 10 του Π. Δ. 176/ΦΕΚ 150Α/15-7-1997 απαγορεύεται και είναι απόλυτα άκυρη η καταγγελία της σχέσης εργασίας εργαζόμενης από τον εργοδότη της λόγω μητρότητας.
5. ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΩΝ ΜΕ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ
α. Ο χρόνος εργασίας της μητέρας αναπληρώτριας μειώνεται κατά δύο ώρες την εβδομάδα από την ημερομηνία γέννησης του τέκνου και εφόσον αυτό βρίσκεται σε ζωή, για τα δύο (2) πρώτα έτη. Επίσης η μητέρα απαλλάσσεται για το ίδιο χρονικό διάστημα και από τις πρόσθετες εξωδιδακτικές εργασίες (παρ. 8 του άρθρου 13 του Ν. 1566/1985-ΦΕΚ157Α/30-9-2007, παρ. 14 του Ν. 2083/1992-ΦΕΚ 159Α/21-9-1992 και παρ. 45γ' του άρθρου 13 του Ν.3149/2003-ΦΕΚ 141Α/ 10-6-2003).
β. Τις διευκολύνσεις της προηγούμενης παραγράφου δικαιούται και η θετή μητέρα αναπληρώτρια, εφόσον έχει περαιωθεί η διαδικασία υιοθεσίας και το τέκνο είναι ηλικίας έως έξι (6) ετών (άρθρο 8 της ΕΓΣΣΕ 2000-2001 και άρθρο 6 της ΕΓΣΣΕ 2002-2003).
γ. Οι αναπληρωτές, σύμφωνα με το άρθρο 9 του Ν. 1483/1984-ΦΕΚ 153Α/8-10-1984 και το άρθρο 6 του Π. Δ. 193/1988-ΦΕΚ 84Α/6-5-1988, που έχουν τέκνα ηλικίας έως δεκαέξι (16) ετών, τα οποία παρακολουθούν μαθήματα Α/θμιας ή Β/θμιας Εκπ/σης, δικαιούνται να απουσιάζουν ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα από την εργασία τους μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών, για να επισκέπτονται το σχολείο των παιδιών τους, με σκοπό την παρακολούθηση της σχολικής τους επίδοσης. Η άδεια αυτή είναι με αποδοχές και χορηγείται στον ένα από τους δύο γονείς. Αν και οι δύο γονείς είναι δικαιούχοι, αποφασίζουν με κοινή συμφωνία και υπεύθυνη δήλωση στην υπηρεσία τους, κάθε φορά, ποιος από τους δύο θα κάνει χρήση αυτού του δικαιώματος και για πόσο χρονικό διάστημα, που πάντως η συνολική διάρκειά της δεν μπορεί να υπερβεί σε διάρκεια τις τέσσερις (4) ημέρες και για τους δύο γονείς.
6. ΑΝΑΡΡΩΤΙΚΕΣ ΑΔΕΙΕΣ
α. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί για όλο το χρονικό διάστημα της σύμβασής τους δικαιούνται δεκαπέντε (15) ημέρες αναρρωτική άδεια με αποδοχές, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 657 και 658 του Αστικού Κώδικα. Με δεδομένη δηλαδή τη χρονική διάρκεια της σύμβασης εργασίας (εννέα μήνες περίπου), οι αναπληρωτές διατηρούν την αξίωση για καταβολή αποδοχών μόνο γι' αυτό το χρονικό διάστημα, με την προϋπόθεση βέβαια ότι έχουν εργαστεί τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες από την ημερομηνία της πράξης ανάληψης εργασίας.
β. Σε περίπτωση που εξαντληθεί η αναρρωτική άδεια των δεκαπέντε (15) ημερών με αποδοχές, οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί έχουν δικαίωμα, εφόσον συντρέχει «σπουδαίος λόγος», να λάβουν αναρρωτική άδεια χωρίς αξίωση καταβολής αποδοχών από τον εργοδότη.
γ. Αναρρωτική άδεια χορηγείται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ορίζονται από τον ασφαλιστικό φορέα. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, εφόσον χρειάζονται αναρρωτική άδεια, πρέπει να απευθύνονται στον ασφαλιστικό τους φορέα και δε μπορούν να παραπέμπονται στις κατά τόπους υγειονομικές επιτροπές, οι οποίες έχουν αρμοδιότητα μόνο για τους μόνιμους δημοσίους υπαλλήλους.
7. ΆΔΕΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
α. Σύμφωνα με άρθρο 26 του Π. Δ. 410/1988, στους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς, που είναι σπουδαστές ή φοιτητές, προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί σε σχολεία και ιδρύματα και των τριών βαθμίδων εκπαίδευσης, χορηγείται άδεια εξετάσεων.
β. Η άδεια εξετάσεων ορίζεται σε δεκατέσσερις (14) εργάσιμες ημέρες, συνεχείς ή διακεκομμένες, και χορηγείται μόνο κατά την εξεταστική περίοδο. Για κάθε ημέρα εξετάσεων χορηγείται άδεια δύο (2) ημερών, η προηγουμένη και η ημέρα της εξέτασης, εφόσον καμία από τις δύο δεν είναι αργία. Η συμμετοχή του αναπληρωτή εκπαιδευτικού στις εξετάσεις αποδεικνύεται με βεβαίωση της οικείας σχολής.
γ. Η άδεια εξετάσεων χορηγείται για το χρόνο φοίτησης και μέχρι δύο (2) το πολύ εξάμηνα μετά τη λήξη του, εφόσον ο αναπληρωτής εκπαιδευτικός εξακολουθεί να φοιτά και να έχει, με επίσημη ανανέωση της εγγραφής του, την ιδιότητα του σπουδαστή ή φοιτητή.
Καραγιάννης Θωμάς Αιρετός ΚΥΣΠΕ